Het verschil tussen samenwerken en kartelvorming

door onze redactie
Veel zzp’ers zien aantrekkelijke mogelijkheden in het samenwerken met andere zzp’ers. Dit mag uiteraard en er is géén wet die samenwerkingen verbiedt. Er zit wél een verschil tussen samenwerken en kartelvorming. Een zzp’er die bijvoorbeeld prijsafspraken maakt is in strijd met de mededingingswet. Je mag dus samenwerken, maar tot op een zeker hoogte.
Dit artikel in het kort:

  • Er zit een verschil tussen samenwerken en kartelvorming
  • Kartelvorming is in strijd met de Mededingingswet
  • Mededingingswet is van toepassing op alle ondernemers, ongeacht de ondernemingsvorm waarin ze actief zijn
  • Op een overtreding van deze wet staan forse boetes 

Door samen te werken met andere ondernemers kan het zijn dat je als zzp’er meer kansen hebt om grote aanbestedingsopdrachten te mogen uitvoeren. Daarnaast kun je gezamenlijk materialen inkopen, een collectieve verzekering afsluiten of kennis delen. Dit is uiteraard niet verboden. Het is echter niet toegestaan om afspraken te maken die verregaande effecten kunnen hebben op de structuur van de markt. Ook een zzp’er moet zich immers houden aan de Mededingingswet en dit soort afspraken kunnen gezien worden als kartelvorming.

Wat is een kartel?

Een kartel is een afspraak tussen zzp’ers die in een overeenkomstige branche actief zijn. Bedrijfsinterne afspraken mogen wel maar de afspraak kan ook betrekking hebben op de bedragen die op de offerte worden aangeboden, of de verdeling van een specifieke klantenkring. Deze afspraken beïnvloeden de structuur van een markt en wordt kartelvorming genoemd. 

Kartelvorming in strijd met de Mededingingswet

Door kartelvorming wordt de concurrentie op een oneerlijke manier belemmerd. Kartelvorming is dan ook in strijd met de Mededingingswet en is dus verboden. De Mededingingswet is van toepassing op alle ondernemers, ongeacht de ondernemingsvorm waarin ze actief zijn. 


De Autoriteit Consument en Markt (ACM) controleert op de naleving van deze wet. Op een overtreding van de Mededingingswet staan forse boetes. Er wordt hierbij een percentage van de omzet in rekening gebracht. Aspecten als de ernst van de overtreding, de omstandigheden en de tijdsduur dat de overtreding begaan is zijn factoren voor de hoogte van het percentage.  

Uitzonderingen op het verbod op kartelvorming

Er zijn twee uitzonderingen op het verbod op kartelvorming. Er kan een uitzondering gemaakt worden als de afspraken met ondernemers leiden tot economische- of technische vooruitgang. Daarnaast is kartelvorming toegestaan als de samenwerkende partners een relatief kleine omzet of een klein marktaandeel hebben.

De stelregel is eenvoudig: er mogen alleen afspraken gemaakt worden die voordelen bieden aan de consument of die noodzakelijk zijn voor de samenleving. Samenwerken mag, maar een zzp’er blijft een afzonderlijke ondernemer met een afzonderlijk bedrijf. De individuele structuur van het ondernemerschap als zelfstandige zonder personeel moet dus behouden blijven. Als dit het geval is, hoef je niet bang te zijn dat de ACM je zal benaderen met een boete voor kartelvorming.