Zeer veel zzp’ers hebben geen vangnet voor als ze arbeidsongeschikt raken. De arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) wordt vaak als té duur ervaren. Gelukkig is hier een alternatief voor. Je kunt je als zzp’ers verzekeren in het zogenaamde broodfonds. Dit is een sociaal financieel vangnet dat je samen met andere zelfstandigen kunt creëren.
Het aantal broodfondsen neemt snel toe in Nederland. Het is niet alleen een opkomend verschijnsel in de Randstad, maar ook buiten dit gebied weten de zelfstandige ondernemers elkaar te vinden om met elkaar te verenigen als alternatief voor de AOV. Een broodfonds heeft veel overeenkomsten met de AOV, maar tegelijkertijd ook veel verschillen. De reacties op het sociale alternatief zijn dan ook wisselend.
Wat is het broodfonds?
Een broodfonds bestaat uit een groep van 20 tot 50 ondernemers. Dit zijn met name zzp’ers. Deze ondernemers leggen iedere maand een afgesproken bedrag in op hun eigen broodfondsrekening. Het bedrag hangt af hoeveel de ondernemer maandelijks denkt nodig te hebben bij arbeidsongeschiktheid. Hierdoor wordt het bedrag op die rekening steeds hoger, totdat een afgesproken maximum bedrag is opgebouwd. Op het moment dat iemand uit de groep langer dan de afgesproken periode van 30 dagen ziek is, maken de overige deelnemers maandelijks een bedrag van hun broodfondsrekening over aan de zieke. Dit is hiermee een soort verzekering tegen misgelopen inkomsten. Bij zwangerschap wordt er overigens niet uitgekeerd.
Het broodfonds als sociaal netwerk
Bij een vertrek uit het broodfonds, zoals bij een pensioen, kan de zzp’er het overgebleven geld op de rekening weer meenemen. Hoeveel dit is, is natuurlijk van te voren niet bekend. Als er veel zieken in het fonds zijn, kan het zomaar voorkomen dat er minder geld uit komt, dan er in is gestopt. Het fonds vertrouwt in dit geval op de mentaliteit van de zelfstandige die zich niet zo snel ziek zal melden, omdat hij of zij hier zichzelf vaak mee te kort doet.
Een broodfonds wordt ingekleurd als een sociaal netwerk dat elkaar moet kunnen vertrouwen. Daarom is de groep niet groter dan maximaal 50 personen. Bij grotere groepen zou de deelname té anoniem zijn.
Hoe lang aanspraak op geld uit een broodfonds?
Je kunt maximaal twee jaar aanspraak maken op geld uit een broodfonds. Hiervoor is bewust gekozen omdat 99% van de bevolking na twee jaar weer aan het werk is. Er zijn zelfstandigen die kiezen voor deelname aan een broodfonds in combinatie met een aanvullende AOV met een eigen risico van twee jaar. Hierdoor wordt de premie lager én is er sprake van een volledige dekking van de periode.
Verschil van een broodfonds met de AOV
Er zijn veel verschillen waar te nemen tussen een broodfonds en de AOV. Als eerste is er een groot fiscaal verschil. De premie van het broodfonds is, in tegenstelling tot de premie van het AOV, niet fiscaal aftrekbaar. Je kunt het goed zien als het overhevelen van het geld van één rekening op een andere rekening, dus als een verschuiving van de geldstroom. De maandelijkse inleg blijft van de zzp’er zelf. De schenkingen die als zieke ontvangen worden, zijn belastingvrij en kunnen gezien worden als netto bedragen.
Een ander groot verschil tussen het broodfonds en de AOV is dat een zieke ondernemer na twee jaar geld uit het broodfonds te hebben ontvangen geen andere voorziening heeft als hij of zij niet voor de eerder genoemde AOV constructie met twee jaar eigen risico heeft gekozen. Op dat moment is de ondernemer afhankelijk van het eigen vermogen en de bijstand. Dit wordt als groot nadeel van het broodfonds gezien.
Daarnaast wordt er in het broodfonds niet gekeken naar een leeftijd, ziekteverleden of risicoberoepen.
Gezamenlijke dekking tegen arbeidsongeschiktheid van zelfstandigen
Als je kiest voor een deelname aan een broodfonds, en hiermee voor de gezamenlijke dekking tegen arbeidsongeschiktheid van zelfstandigen, zitten hier wel haken en ogen aan. Je kunt je niet zomaar aansluiten, er is beperkt plaats in de groep, je moet een minimale winst per maand realiseren, er zijn diverse verplichte bijeenkomsten en het feit dat je niet anoniem ziek kunt zijn zien veel mensen als schending van de privacy.
Deze laatste zaken kunnen een reden zijn om niet voor een broodfonds te kiezen. De meningen over een broodfonds zijn dan ook sterk verdeeld. ZZP Nederland omschrijft het broodfonds als een “prachtig sociaal idee, waarbij het goed is dat er nagedacht wordt over ziekte en arbeidsongeschiktheid van de zelfstandigen. In dit geval is het beter iets te doen dan niets. Het broodfonds moet echter wel bij je passen.”