Advocaten verschuilen zich graag achter een omhaal van woorden. Totaal onnodig, stelt onze nieuwe insider, meester Jaap Stikkelbroeck. Hij – zelf zzp’er - heeft er zijn missie van gemaakt om juristerij voor iedereen toegankelijk te maken, voor particulieren én ondernemers. Betaalbaar en zonder gewichtigdoenerij. Hoe? Met behulp van de doe-het-zelf advocaat!
Dit artikel in het kort:
- Advocaten hebben soms de neiging om voor hun cliënt te denken en voor hen keuzes te maken.
- Ze zouden zich ook kunnen inzetten voor ‘empowerment’ van hun cliënten.
- Hoe? Door het toegankelijker maken van juridische kennis, het eenvoudiger maken van juridische zaken en procedures en zelfs van wet- en regelgeving.
‘Informed consent’: cliënten informeren over hun rechtspositie
Voordat ik zelf advocaat werd, heb ik geneeskunde gestudeerd. Daar leerden we dat artsen patiënten moeten informeren over hun medische toestand en de behandelmogelijkheden, zodat patiënten met een behandelplan kunnen instemmen. Informed consent noemden we dat.
In mijn huidige vak, de advocatuur, geldt iets soortgelijks. Van ons wordt verwacht dat wij onze cliënten informeren over hun rechtspositie en de mogelijke juridische remedies, zodat zij kunnen instemmen met het plan van aanpak dat we voorstellen.
Cliënten zelf juridische problemen laten oplossen
Maar net zoals artsen soms de neiging hebben om over hun patiënt te beslissen, kunnen advocaten in de valkuil trappen om voor hun cliënt te denken en voor hen keuzes te maken. Ik denk dat dat in de toekomst anders moet. Ik vind dat we cliënten in staat moeten stellen om zelf keuzes te maken en om zelf juridische problemen op te lossen. Empowerment dus. ‘Empowerment’ is een term die hoort bij start-ups en de platformeconomie. Voor veel advocaten lijkt dat een beetje een ver-van-hun-bed-show. Maar toch is het dat niet. Want als je beseft dat ‘empowerment’ zoveel betekent als ‘iemand in staat stellen iets te doen dat hij daarvoor niet zelf kon doen’, realiseer je je ook dat deze vaardigheid in het DNA van iedere advocaat zou moeten zitten.
Ontwikkelen van standaardmethoden
Om een idee te geven wat dat ons kan brengen, trek ik weer even de vergelijking met de medische wereld. Die wereld bestaat natuurlijk ook allang niet meer uit alleen artsen die patiënten proberen te genezen. Dat zou symptoombestrijding zijn. Een groot deel van de medische wereld streeft er collectief naar om ziektes uit te roeien – door voorlichting, preventie en vaccinatie. En in de medische wereld weet iedereen dat de overlevingskansen voor aandoeningen dramatisch toenemen door het ontwikkelen van standaardoplossingen zoals medicijnen. De tijd dat een dokter voor iedere patiënt zelf een poedertje maakte ligt al ver achter ons.
Documenten weer van A tot Z opstellen
Maar, hoeveel juristen zijn er niet die in ieder dossier de documenten toch weer van A tot Z opnieuw opstellen? Waarom zouden de wetmatigheden van de medische wereld niet ook voor de juridische wereld kunnen gelden? Sterker, als je erover nadenkt, zijn de mogelijkheden voor de juridische wereld ongekend veel groter. De medische wereld staat iedere dag voor de taak om de mysteries van de natuur te ontrafelen. Maar als juristen hebben we alleen te maken met door onszelf gemaakte wetten en regels, met door onszelf gecreëerde problemen. We kunnen het zo ingewikkeld én gemakkelijk maken als we zelf willen.
Toegankelijk maken van juridische kennis
Stel je voor wat de mogelijkheden zijn als we daar eens verandering in zouden brengen. Als wij ons collectief zouden inzetten voor het toegankelijker maken van juridische kennis, het eenvoudiger maken van juridische zaken en procedures en zelfs van wet- en regelgeving. Hoe zou een wereld van doe-het-zelf advocaten eruit kunnen zien?
Jaap Stikkelbroeck
Jaap Stikkelbroeck is advocaat (ondernemingsrecht) en oprichter van verschillende juridische ondernemingen, waaronder Griph, een collectief van zelfstandige juristen, blended.law, een platform waarop juridische maatwerkoplossingen in productvorm worden aangeboden door specialisten en Forum, een open source kennisplatform voor juridische zaken.