‘De’ zzp’ers. Er wordt over ons gepraat alsof we een groep zijn. Met een gedeelde identiteit en gemeenschappelijke belangen. Maar ‘de’ zzp’er bestaat helemaal niet, betoogt onze insider Bert-Jan Wiegeraad. ‘Als je al iets generaliserend wilt zeggen over zzp'ers, kun je zeggen dat zij allemaal uniek zijn.’
Dit artikel in het kort:
- Politici, verzekeraars, belangenbehartigers: ze praten allemaal over zzp’ers alsof het om een groep met een gemeenschappelijke identiteit gaat.
- In werkelijkheid is geen groep zo heterogeen als die van zzp'ers.
- Zzp’ers zijn op de eerste plaats zelfstandige individuen van alle leeftijden en vele beroepen.
Geen homogene groep
Er wordt veel over zzp'ers gesproken en geschreven. Zij worden bejubeld om hun economisch belang en verguisd om hun fiscale ongrijpbaarheid. Er zijn er ca. een miljoen van en elke maand komen er zo'n achtduizend bij. Toch lijkt niemand te begrijpen wie zij zijn. Want, alle marketingpogingen ten spijt, zijn zzp'ers lastig als groep te ‘targeten’. De wereld van een IT-consultant is wezenlijk anders dan die van een webshopeigenaar die breipatronen in pdf-formaat verkoopt. De eerste verdient 150k en rijdt in een Audi A6. De tweede zit achter een aftandse laptop aan de keukentafel. De eerste is 32, de tweede 59 jaar oud. Beiden zijn zzp'er.
Onverzekerde tijdbommen
Niet zelden wordt er daarom maar een slag geslagen naar wat of wie ‘de’ zzp'er is. Volgens de vakbonden zijn het eigenlijk werknemers die beschermd moeten worden. Volgens BNR zijn het hippe jongeren die op een terrasje met hun mobieltje de boekhouding doen. Volgens de verzekeraars zijn het onverzekerde tijdbommen en volgens de politiek zijn het premie-ontduikers die geen pensioen opbouwen en bovendien te weinig belasting betalen. Kortom: niemand weet wie de zzp'er echt is.
Aan zzp’ers kun je verdienen
Maar, hoewel alle partijen totaal verschillend denken over zzp’ers, is men het over één ding roerend eens: aan deze groep moet verdiend kunnen worden. Het regent aanbiedingen speciaal voor zzp'ers, variërend van zzp-polissen en alles-in-één-gemakspakketten tot kortingssystemen en zichzelf gekroonde belangenbehartigers. Allemaal gericht op de zzp'er. Maar ‘de’ zzp'er bestaat helemaal niet.
Geen gezamenlijke identiteit
Er is geen groep zo heterogeen als die van zzp'ers. Het zijn in de eerste plaats zelfstandige individuen van alle leeftijden en vele beroepen. Zij delen weliswaar veel uitdagingen maar hebben daarmee nog geen gezamenlijk belang. Zij leren graag van elkaar en werken vaak met elkaar samen maar vormen daarmee nog geen gezamenlijke identiteit. En al zou er sprake zijn van gezamenlijke belangen, dan is nog niet bepaald dat zzp'ers collectief betutteld willen worden met speciale pseudo-doelgroepproducten. Alle zzp'ers moeten eten maar dat maakt nog geen markt voor zzp-brood.
Zzp’ers doen hun eigen ding
Je kunt de fundamentele diversiteit van zzp'ers onhandig vinden en willen negeren, maar daarmee houd je alleen jezelf voor de gek. Niet de zzp'ers. Die blijven gewoon bij zichzelf. Doen hun eigen ding. Je mag hen zzp'er noemen, maar het zijn in de eerste plaats Jantine, Achmed, Frank en Gaitrie. Ieder met hun eigen passie, hun soevereine plannen, uitdagingen en successen. Als je al iets generaliserend wilt zeggen over zzp'ers, kun je zeggen dat zij allemaal uniek zijn.
Bert-Jan Wiegeraad
Bert-Jan Wiegeraad is financieel adviseur, programmeur en ontwikkelaar van het zzp-boekhoudpakket Acumulus. Daarnaast is hij auteur en columnist op het gebied van ondernemen en spiritualiteit. Onlangs schreef hij het boek Jouw onderneming, een ontdekkingsreis, een spiritueel handboekje voor ondernemers.
Volg Acumulus op: